Προσωπικά

Τον 17ο και 18ο αιώνα, νεαροί αριστοκράτες και γόνοι ευκατάστατων οικογενειών της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης συνήθιζαν να πραγματοποιούν λίγο μετά την ενηλίκιωσή τους, ένα περιηγητικό ταξίδι στις μεσογειακές χώρες (τη νότια Γαλλία, την Ιταλία και σπανιότερα την Ελλάδα, τη Μικρασία, τη Μέση Ανατολή και την Αίγυπτο) με σκοπό να αποκτήσουν προσωπική εμπειρία της μεγάλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Αρχαιότητας και της Αναγέννησης. Η Μεγάλη Περιήγηση (The Grand Tour), όπως ονομαζόταν το ταξίδι αυτό, συνιστούσε μία ευκαιρία βιωματικής σπουδής πέραν της τυπικής εκπαίδευσης των πανεπιστημιακών σχολών, ενώ βεβαίως διαπνεόταν από τον ρομαντισμό της εποχής που αποτελούσε για τους νέους εκείνους βασική κινητήριο δύναμη για την ανάληψη μιας τόσο κοπιώδους και παρακινδυνευμένης εξερεύνησης. Οι κακοτράχαλοι δρόμοι, η δυσκολία εξεύρεσης μεταφορικών μέσων, η έλλειψη στοιχειωδών υποδομών φιλοξενίας και η απειλή ληστείας ή ασθένειας προσέθεταν έναν τυχοδιωκτικό χαρακτήρα στο εγχείρημα. Εις πείσμα όμως των δυσκολιών, η επιδίωξη του ταξιδιού ως υπέρτατης μαθησιακής εμπειρίας φαίνεται πως εδώ και αιώνες εκπηγάζει από μία βαθιά, εσωτερική ανησυχία που άλλοτε οδηγείται από την περιέργεια και άλλοτε από τη θαρρετή και καταδικασμένη προσπάθεια να καταλάβει κανείς τον κόσμο και να ερμηνεύσει τον εαυτό του.

Η δική μου Μεγάλη Περιήγηση ξεκίνησε προφανώς όταν άρχισα να συνειδητοποιώ τον εαυτό μου. Στα πηγαινέλα μου από την Αλεξανδρούπολη, την πόλη που γεννήθηκα αλλά όπου περασα μόλις τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής μου, στην Αθήνα, την πόλη που με μεγάλωσε και με έζησε.  Στις πρώτες βόλτες με τον πατέρα μου στην Πλάκα και το Μοναστηράκι, χαρτογραφώντας με επιμέλεια τα στενά δρομάκια με τα νεοκλασικά και τις αρχαιότητες κάθε Κυριακή. Στις θερινές διακοπές με τους γονείς μου στο Ναύπλιο, στη Σύρα (μέρος καταγωγής της γιαγιάς μου), στο Πήλιο, στην Επίδαυρο. Στις συχνές επισκέψεις της πρώτης νιότης μου στη Θεσσαλονίκη, την πόλη που διεκδικώ μέχρι και σήμερα ως κομμάτι αναπόσπαστο της ταυτότητάς μου. Κι ύστερα παραπέρα, στη Βουλγαρία του υπαρκτού σοσιαλισμού της δεκαετίας του 80, στο Λονδίνο και το Παρίσι, στη Ρώμη και το Άμστερνταμ. Πριν κλείσω τα είκοσι, είχα ήδη επισκεφθεί περισσότερα μέρη από όσα πολλοί συνομήλικοι μου τότε. Σε μια εποχή που το ταξίδι στην Ευρώπη ήταν ακόμα απόφαση σπουδαία και έπρεπε να πας σε ταξιδιωτικό γραφείο για να σου βγάλουν εισιτήριο και σε πρακτορείο για να κανονίσεις τα της διαμονής σου. Κι ένιωθα πράγματι τυχερός και προνομιούχος καθώς έβλεπα να ξεδιπλώνεται μπροστά μου ένας κόσμος απέραντος και συναρπαστικός, σπαρμένος με τοπία, αξιοθέατα και ανθρώπους που δεν έμοιαζαν με τα όσα είχα συνηθίσει στην αθηναϊκή καθημερινότητά μου.

Οι περιπλανήσεις πλήθυναν ραγδαία μετά τα τριάντα μου. Έλαβαν πιο συστηματικό χαρακτήρα, άρχισαν να πραγματοποιούνται πιο μεθοδικά και να καταγράφονται φωτογραφικά με το μεράκι του ταξιδευτή που επιθυμεί αφελώς να αποτυπώσει την εντύπωσή του για να μπορεί να την ανακαλέσει ή να την μοιραστεί. Μέσα σε μία δεκαετία επισκέφθηκα περίπου πενήντα χώρες, εκατοντάδες πόλεις και χωριά. Βρέθηκα σε απέραντες ερήμους και θηριώδεις ζούγκλες, σε σιωπηλούς παγετώνες και θορυβώδεις καταρράκτες, σε απόκρημνα βουνά και ορμητικά ποτάμια, σε σαγηνευτικές παραλίες και εξωτικά νησιά. Επειδή οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας, οι οικονομικοί περιορισμοί και η ανάγκη του βιοπορισμού προφανώς θέτουν όρια στη δυνατότητά μου να ταξιδεύω, από ένα σημείο και μετά αποφάσισα εντελώς συνειδητά να αντιμετωπίζω και τη ζωή μου στην Αθήνα ως μέρος της ίδιας Μεγάλης μου Περιήγησης. Της ίδιας προσπάθειας να παρατηρήσω, να καταγράψω, να κατανοήσω και να αναστοχαστώ.

Τα κείμενα και οι φωτογραφίες, οι σκέψεις, οι αφηγήσεις και οι μουσικές που αναρτώνται σε αυτή την ιστοσελίδα μπορεί να μοιάζουν με ψηφίδες μίας ασαφούς εικονογράφησης της ιδικής μου πραγματικότητας, όπως την αντιλαμβάνομαι με τους εκάστοτε υποκειμενισμούς μου. Πράγματι αυτό είναι. Ελπίζω όμως ότι πέραν της αποσπασματικότητάς τους, με έναν τρόπο αποτελούν κομμάτια μίας ενιαίας αφήγησης που αποπειράται να περιλάβει στην αγκαλιά της κάποια από τα ενδιαφέροντα μου, τις ανησυχίες και τις ερμηνείες μου, τις ελπίδες και τις απελπισίες μου, τις ησυχίες και τις εντάσεις μου. Είναι ο δικός μου -εξ ορισμού μάταιος- αγώνας να κατανοήσω ετούτον τον μικρό, απέραντο κόσμο, να απαντήσω στα γιατί που με καταδιώκουν και που καταδιώκω. Είναι μία καταγραφή της Μεγάλης μου Περιήγησης.

Νίκος Κιτωνάκης

*Whynik = (why? + suffix "nik") - a person (often a child) who asks incessantly "why?"